میر علی، فرمانی علی، فولادی حدیث. کاربرد نانولیزرهای پلاسمونیک در تشخیص و درمان سرطان، و تحویل دارو. فصلنامه علمی پژوهشی لیزر در پزشکی. 1402; 20 (2) :47-54
URL: http://icml.ir/article-1-622-fa.html
گروه الکترونیک، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
چکیده: (536 مشاهده)
اهداف: برای اولینبار محققان در سال 2003 متوجه شدند پلاسمونیک با استفاده از انتشار تحریکشده میتواند تقویت شود. همین مفهوم لیزرهای پلاسمونی یا اسپاسر (تقویت پلاسمون سطحی با گسیل تابش القایی) را پدید آورد. اسپاسرها لیزرهایی با مقیاس نانو و زیرطول موج هستند که در زمینههای مختلف ازجمله پزشکی مورد بررسی قرارگرفتهاند. ازجمله کاربردهای آنها در زمینه پزشکی تشخیص و درمان سرطان و تحویل دارو میباشد. در تشخیص سلولهای سرطانی از سلولهای سالم، سلولهای بدخیم با استفاده از نانولیزر اسپاسر با تحریک لیزر خارجی در بافتهای عمیق هم تشخیص داده میشوند. گرافن و نانوتیوبهای کربنی را میتوان به سمت سلولهای سرطانی سوق داد و با تابش لیزر باعث ازبینرفتن سلولهای سرطانی شد یا از نانوذرات آلومینیوم بهدلیل خواصی که دارند میتوان استفاده کرد یا از اسپاسرها میتوان بهعنوان روبشگر نوری استفاده کرد، این روبشگرها به سلولهای در حال گردش (CTCها) بچسبد و آنها را به قطعاتی تبدیل کند. از کاربردهای دیگر این لیزرها، استفاده آنها در تحویل دارو در زمینه پوست میباشد که در این روش معایبی که در تحویل دارو از طریق پوست وجود دارند، دیده نمیشود.
روش بررسی: در کار ارائهشده با توجه به مطالعات و تحقیقات انجامشده توسط محققان از 2013 لغایت 2021، نانولیزرهای پلاسمونیک یا همان اسپاسرها معرفی شده است. در ادامه، برخی تحقیقات انجامشده در زمینه استفاده از نانولیزرها و اسپاسرها جهت تشخیص و درمان برخی بیماریها در پزشکی ارائه شده است. ازجمله این کارها، تشخیص سرطان با لیرزهای پلاسمونیک باعنوان روبشگرنوری برای حدف CTCهای مایعات بدن میباشد که در آن خوشهای از اسپاسرهای گرافنی و نانوکربنی در نزدیک سلول قرار گرفته و انرژی بر آن متمرکزشده و باعث ازبینرفتن سلولهای سرطانی بدخیم میشوند. از دیگر روشهای مورد استفاده آنها در تحویل دارو در پوست و سرطان میباشد که با استفاده از اسپاسرها میتوان پلاسمونهای سطحی را برای انتقال اطلاعات و داروها در مقیاس نانو استفاده کرد و یا از داروهای کپسولهشده بهمنظور هدف قراردادن سلولهای سرطانی استفاده کرد و با تابیدن پالسهای لیزری کپسولها شکستهشده و داروی مورد نظر به داخل سلول آزادشده و اثربخشی بالایی را در تحویل دارو و درمان نشان میدهند.
یافته ها: با توجه به خواص شناختهشده و منحصربه فرد پلاسمونیک و برخی مواد ازجمله نانوتیوبهای کربنی، نانوپوستهها و برخی دیگر از مواد مورد استفاده در علم نانو، با ادغام لیزرها و این علوم میتوان به نتایج و یافتههای قابل توجهی در زمینه پزشکی دست یافت.
نتیجه گیری: پیشرفت تکنولوژی بر همه علوم ازجمله پزشکی تاثیر مستقیم میگذارد. با ادغام لیزرها و علم پلاسمونیک به نتایج مفید و قابل توجهی در علم پزشکی میتوان رسید و در آنها بسیاری از معایبی که روشهای مرسوم دارند، وجود نخواهند داشت. ازجمله موارد استفاده این علم در زمینه تشخیص و درمان سرطان ها و دارورسانی به سلول ها می باشد و استفاده از اسپاسرها در تشخیص سرطان و یا ازطرفی درجهت تحویل دارو باعث بهبود نتایج کار شده است به عنوان مثال افزایش 31 برابری در اثربخشی درمان با توجه به کاهش دوز دارو، زمان مصرف دارو و غیرسمی بودن دارو نسبت به روش های معمول گزارش شده است و در این کار و در ادامه به اختصار بیان شده اند.
1. spaser
2. Sub-wavelength
3. Malignant cells
4. Carbon Nano Tubes (CNTs)
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1402/3/8 | پذیرش: 1402/5/10 | انتشار: 1402/5/24